Showpaarden staan bekend om hun explosieve kracht, ritmische bewegingen, elegante uitstraling en fiere houding. Deze combinatie van factoren zorgt er voor dat een showpaard goed tot zijn recht komt in diverse categorieën van de aangespannen showsport en de mensport. Er zijn verschillende paardenrassen die als showpaard ingezet kunnen worden. Voorbeelden hiervan zijn onder andere de Hackney, de KWPN en het Friese tuigpaard. Naast dat deze paarden qua exterieur en bewegingen erg geschikt zijn voor de showsport hebben ze ook een ijverig en meewerkend karakter.
Het meest opvallende aan showpaarden is ongetwijfeld hun trotse houding en ritmische, sierlijke bewegingen. Daarnaast hoort een showpaard krachtig en gespierd te zijn, zonder hierbij zijn elegantie te verliezen. In de mensport zijn bovendien uithoudingsvermogen en snelheid belangrijk. Naast het exterieur en de bewegingen van het paard is ook het karakter van een showpaard bijzonder. Zo zijn showpaarden over het algemeen intelligent, ijverig, eerlijk en meewerkend. Ze zijn makkelijk in de omgang, presteren graag en luisteren goed naar aanwijzingen.
Vanwege de eisen, die worden gesteld aan de houding en de bewegingen van het paard, is absoluut niet elk paardenras geschikt als showpaard op hoog niveau. Zo zijn bepaalde paardenrassen misschien wel krachtig, maar niet elegant genoeg of zijn ze, bijvoorbeeld door hun bouw, niet in staat om in de gewenste houding te staan. Ook beschikken niet alle paarden over de snelheid en uithoudingsvermogen die gewenst wordt binnen de mensport. Als men hobbymatig bezig is met bijvoorbeeld de aangespannen showsport of de mensport, voldoet elk paard dat enthousiast en leergierig is. In principe is elk paardenras welkom op paardenshows of binnen de mensport. Het belangrijkste hierbij is namelijk dat de ruiter en het paard plezier hebben in de shows.
Paardenrassen die men in Nederland vaak tegenkomt als showpaard zijn onder andere de Hackney, de KWPN, de Holsteiner, de barokke pinto en het Friese tuigpaard. Ook andere (Nederlandse) warmbloedpaarden kunnen geschikt zijn als showpaard. Uiteraard ziet men ook de zeer veelzijdige alleskunners, zoals de Andalusiër, de Shetland pony en de Arabier, regelmatig terug als showpaarden. Voor sommige van deze paardenrassen bestaan zelfs speciale fokrichtingen voor de showsport. Dit houdt in dat het paard speciaal als show- of tuigpaard gefokt wordt. De KWPN is hiervan een goed voorbeeld en is zowel bij nationale als internationale ruiters erg geliefd als showpaard. Hij is bovendien succesvol gebleken tijdens wedstrijden op hoog niveau. Opvallend aan de KWPN is dat het geen specifiek paardenras is. Wel wordt er binnen het fokbeleid goed gelet op aanleg, gezondheid en karakter. Het KWPN-tuigpaard blinkt uit door zijn fiere houding en spectaculaire bewegingen. Deze bewegingen worden ook wel geroemd, vanwege het lange zweefmoment in de draf en de hoge knie-actie.
Leuk detail: binnen de mensport wordt bij sommige disciplines, zoals de tweespan of de vierspan, gewerkt met meerdere paarden. Deze paarden hoeven niet van hetzelfde ras te zijn. Wel is het belangrijk dat ze een mooi geheel vormen. Zowel qua bewegingen als qua exterieur en karakter.
Het bekendste Nederlandse showpaard binnen de mensport is ongetwijfeld Paledo van IJsbrand Chardon. Dit KWPN-tuigpaard zorgde er voor dat IJsbrand Chardon tweemaal wereldkampioen werd met de vierspan. Paledo was dan ook jarenlang het belangrijkste paard in de vierspan en werd hiervoor linksvoor aangespannen. Inmiddels is Paledo helaas overleden, maar veel mensen zullen zijn prestaties, talent en elegantie altijd blijven herinneren.
Wat betreft paardenshows is Cavalluna een zeer bekend en populair evenement in Europa. Tijdens Cavalluna wordt dans, vrijheidsdresuur en kunst gecombineerd in een spectaculaire show. Bij Cavalluna werkt men met diverse showpaarden, waaronder de KWPN, de Andalusiër, de Haflinger, de Lusitano en de Shetland pony. De paarden voeren diverse trucjes en stunts uit tijdens de show en laten zien aan welke eigenschappen een showpaard hoort te voldoen. Alle paarden blinken namelijk elk op hun eigen manier uit in elegantie, intelligentie, werkwillendheid en charme. Daarnaast bewegen ze prachtig, wat Cavalluna een erg leuk uitje maakt voor alle paardenliefhebbers. Mocht men een showpaard willen kopen, kan men tijdens een paardenshow als deze precies zien wat voor paardenras men het meeste aanspreekt.