Fokpaarden zijn paarden die worden geselecteerd op een aantal eigenschappen, zoals hun karakter, uiterlijk, prestaties, gezondheid en stamboom. Het paard wordt ingezet om voor nakomelingen te zorgen of om een ras te verbeteren. Fokpaarden kopen wordt vooral gedaan door fokkers en stoeterijen. Als men fokpaarden verkopen wil, wordt deze vaak uitgebreid gekeurd. Alleen de beste en de sterkste merries en hengsten komen in aanmerking om als fokpaard ingezet te worden.
Als men fokpaarden kopen wil, wordt er sterk gelet op zijn gezondheid, prestaties in de paardensport en zijn berijdbaarheid. Daarnaast kan er per paardenras belang worden gehecht aan bepaalde eigenschappen of uiterlijke kenmerken. Ook naar het karakter van het fokpaard wordt kritisch gekeken. Zo moet het paard vriendelijk, sociaal en werkwillig zijn. Tot slot is het stamboek erg belangrijk als men fokpaarden verkopen wil. Door meer over de voorouders van het paard te weten, kan inteelt voorkomen worden en houdt men het ras zuiver.
De meest bekende fokpaarden zijn waarschijnlijk de Arabische Volbloed en de Engelse Volbloed. Deze paardenrassen zijn erg populair om andere paardenrassen mee te veredelen. Daarnaast zorgen ze er voor dat de paarden atletischer en sneller worden. De Arabische Volbloed en de Engelse Volbloed werden bijvoorbeeld vaak gebruikt om te kruisen met Europese paardenrassen. Deze Europese paardenrassen waren van origine van grove trek- en werkpaarden. Door de invloed van de Arabische Volbloed en de Engelse Volbloed ontstond echter een modern sportpaard. Voorbeelden van paardenrassen die gekruist zijn met de volbloed zijn onder andere de Fries, de Trakehner, de Morgan, de Welsh Pony en de Lipizzaner. Een andere opvallende combinatie waarvoor de Arabische Volbloed en de Engelse Volbloed worden gebruikt is om minipaarden te creëren. Hiervoor worden de volbloeden gekruist met onder andere Shetlanders. Het resultaat is bijvoorbeeld de elegante, kleine American miniature horse.
Als men fokpaarden kopen of fokpaarden verkopen wil, moet er rekening worden gehouden met verschillende factoren. Zo moet men kijken naar het fokdoel van het paardenras. Daarnaast is het belangrijk dat de hengsten en merries gezond zijn, een aantrekkelijk uiterlijk hebben, rijdbaar zijn en een vriendelijk karakter hebben. Men wil uiteraard alleen de beste genen doorgeven aan het nageslacht. Daarnaast wordt er gekeken naar het stamboek van het paard. Om met een paard te mogen fokken, worden er binnen een stamboek vereniging regelmatig keuringen georganiseerd. Tijdens deze strenge selecties wordt het paard op allerlei punten gekeurd. Alleen de beste paarden zullen worden geselecteerd om als fokpaard te mogen werken. Tot slot is het heel belangrijk dat een hengst en een merrie een goede match vormen. In sommige gevallen kunnen ze elkaars goede eigenschappen versterken en elkaars minder goede eigenschappen verminderen.
Paardenrassen die men – naast de Arabische Volbloed en de Engelse Volbloed – vaak tegenkomt als fokpaard om andere paardenrassen mee te verbeteren zijn onder andere de Hannoveraan en Andalusiër. Uiteraard heeft verder elk paardenras een aantal ras vertegenwoordigers. Deze paarden worden geroemd vanwege hun goede genen, sterke gezondheid en vruchtbaarheid. Opvallend is dat veel ras vertegenwoordigers actief zijn in de paardensport.
Als men fokpaarden kopen wil, kan men natuurlijk langs bij een fokkerij of stoeterij. Veel fokpaarden zijn echter veel meer dan alleen een fokpaard. Zo zijn veel fokpaarden (voormalige) sportpaarden. Paarden die op hoog niveau hebben gepresteerd in de paardensport zijn namelijk populair om verder mee te fokken. En hoewel men normaal gesproken strenge keuringen moet doorstaan als men fokpaarden verkopen wil, worden veel sportpaarden direct goedgekeurd. Hun prestaties in de paardensport zegt namelijk voldoende over hun kwaliteiten. Voorbeelden van paarden die sportpaard én fokpaard zijn, zijn onder andere de dressuurpaarden van Anky van Grunsven. Tot slot is ook Affirmed – Triple Crown winnaar in Amerika – een voorbeeld van een zeer geliefde dekhengst.
Een opvallend detail aan de paardenfokkerij is dat het fokken meestal niet op natuurlijke wijze gebeurt. Op natuurlijke wijze brengt namelijk risico’s mee voor de paarden. Zo kan de hengst de merrie pijn doen tijdens de bevruchting of kan de merrie agressief reageren op de hengst. Daarnaast is natuurlijke dekking vaak lastig te realiseren, omdat paarden van verschillende fokkerijen of stoeterijen met elkaar gematcht worden. Tot slot kan men met het zaad van een hengst vaak diverse merries bevruchten. Fokkers willen hier optimaal gebruik van maken en verkopen het zaad soms voor hoge bedragen aan meerdere geïnteresseerden. Een uitzondering op deze gang van zaken is de Engelse Volbloed. Dit paardenras heeft juist als vereiste dat alle paarden op natuurlijke wijze verwekt moeten worden. Als een paard niet op natuurlijke wijze is verwekt, mag hij niet op de renbaan starten. De reden achter deze theorie is dat fokkers denken dat als twee paarden niet op natuurlijke wijze een nakomeling kunnen krijgen, één van de twee paarden wellicht niet gezond genoeg is om verder mee te fokken.